αβανγαρδ ξανά
η αίθουσα συναυλιών.
μουντή, επίσημη, κοινωνικά μονοσήμαντη, αμείλικτα εξουσιαστική.
έτσι όπως την περιγράφει ο christopher small στο musicking, που σύντομα θα το δούμε και στα ελληνικά, και μάλιστα σε άψογη μετάφραση (άκου που σου λέω.)
ή έτσι που την περιέγραφε ο μπουλέζ, που λες, σε κάτι οργισμένα εφηβικά κείμενα, τότε που ήθελε να ανατινάξει τα μουσικά θέατρα και τις αίθουσες συναυλιών, τότε τέλοσπάντων που δεν ήξερε ακόμη τι θα πει ετήσια παχιά επιχορήγηση της γαλλικής κυβέρνησης.
το κοινό:
μια από τα ίδια.
σαν τους καλεσμένους στο γλέντι μετά από κρητικό γάμο, περιμένουν με ανυπομονησία τις μακαρούνες με τον αθότυρο.
το γαστρονομικό αγαθό,
την Τέχνη.
ο γκαλλιτέγνης.
καθώς είθισται ενδεδυμένος
καθώς είθισται μασκοφορεμένος,
τη μάσκα της ευπρέπειας.
άριστα,
καθώς είθισται,
προετοιμασμένος.
το γκαστρονομικό αγκαθό:
γκουίρο, η τέχνη της διατήρησης των Δυνάμεων ή πώς να κάνετε φασαρία χωρίς να πειράξετε τίποτα.
σας γκαμώ το σμπίτι ρε.
φυσικά, το αντεπιχείρημα δίνεται από τους ίδιους τους βλάκες που σχολιάζουν από κάτω:
κάποιος σλίζυ λοιπόν λέει:
I must say, even as a student of music, I find this horrible. People will say that I’m ignorant or close minded. But honestly, I cannot imagine anyone truthfully enjoying this piece. I agree with alexioco, even my 3 yr old brother can do something like this…
πρώτον, μαλάκα, το ότι είσαι στούντεντ οφ μούζικ δε σημαίνει τίποτα για το πόσο αντιλαμβάνεσαι μια αισθητική κατεύθυνση. πρώτη υποχώρηση στους σημαιοφόρους της «ρομαντικής αβανγκάρντ» (χαχαχα μη χέσω) αλλά ταυτόχρονα και στους τροχονόμους του μονόδρομου-νόιζις, ε ρε τιχαλόβεργα που θέτε.
δεύτερον, μαλάκα, το να μπορεί το 3χρονο αδερφάκι σου να παίξει αυτό το πράγμα είναι το μεγαλείο και για το αδερφάκι σου, και για το κομμάτι, βλάκα κολλημένε ετερόνομε ανταγωνιζόμενε της συμφοράς.
τα λέω αυτά, για να μη μου πούνε πάλι ότι δε βλέπω τη μια πλευρά.
αλλά υπάρχει και η πλευρά νάμπερ του:
ποιος είναι ο λόγος ύπαρξης μιας πρωτοπορίας η οποία βγάζει μεν φλούμπες με το μουσικό υλικό του παρελθόντος και κάνει τα πάντα για να το αλλάξει, διατηρεί όμως ή μάλλον συντηρεί με κάθε μέσο και πάση θυσία:
την αίθουσα συναυλιών, μουντή και απρόσωπη,
την ετερονομία του κοινού, που περιμένει το καλλιτεχνικό γεγονός ως μάννα εξ ουρανού,
το ντελίβερυ προφάιλ του καλλιτέχνου.
εν ολίγοις, ρε ούστ απο κει…
holy guns of brixton
το να μεταπείσεις ένα ετερόνομο βόδι να εγκαταλείψει τις σκιές του και να βαδίσει (ή να βοδίσει) σε ένα δρόμο αυτονομίας,
είναι εξίσου δύσκολο
με το να πείσεις έναν καναπεδωμένο τηλεποδοσφαιρόφιλο να βγει να παίξει μπάλα με τους φίλους του.
το παραπάνω σχήμα είναι καλούτσικο, ως και χαριτωμένο, μόνο που ανάμεσα στους δύο χώρους που συγκρίνονται υπάρχει μια σημαντική διαφορά, η οποία αχρηστεύει το όλο επιχείρημα:
ο καναπεδωμένος τηλεποδοσφαιρόφιλος δε θα σε πει ποτέ άθρησκο αντίχριστο άπιστο κι αγύρτη, ή αλήτη τρομοκράτη γνωστό άγνωστο κουκουλοφόρο, μόνο και μόνο επειδή σε είδε να παίζεις τόπι στο πάρκο.
το πολύ-πολύ να ζηλέψει λίγο, ενθυμούμενος παλαιά ποδοσφαιρικά του μεγαλεία.
κάτι δεν πάει καλά στο ποδόσφαιρο ή στην πολιτική.
όποιος βιάστηκε να πει «μήπως και στα δύο;» έχει κερασμένες σλοβάκικες.
ενάδερ σλήπλες γκάι
μρε συ σοφοκλή
πιάσε μρε μια ρακη
______________
είμαι ξαπλωμένος ανάσκελα
βατράχια βγαίνουν απ την κοιλιά μου
χαριτωμένα
άγαρμπα
όταν ήμουν Μικρός αναρωτιόμουν συχνά, γιατί θα πρέπει να μετράω προβατάκια όταν έχω αϋπνίες;
είναι αδύνατον:
η Μνήμη μας δεν αντέχει τόσους θανάτους
α! έγινα πάλι βαθυστόχαστος…
_______________
ετελείωσε;
ε βάλε ένα τζώνυ
solidarity to immigrants
μονάχα η αλληλεγγύη μας έχει απομείνει- κατά τ’ άλλα, το αμίλητο νερό είναι και αμείλικτο.
αναδημοσιεύω από τον enemy of the state, ίσα ίσα για να βάλω ένα ακόμη τεμάχιο χαρτούρας κάτω από τα περιφερόμενα αδιάφορα πόδια του κόσμου στην αγορά:
avant garde
χεχεχε, πάλι με τα ποντίκια τρώγομαι.
αλλά γι’αυτό το έφτιαξα το μπλογκ, για να ξεκατινιάζομαι.
στο ελλαντιστάν όλα λειτουργούν με μια μικρή διαφορά φάσης, ως γνωστόν.
έτσι, πράγματα που γίνονταν στην τέχνη πρίν από 3 ή 4 δεκαετίες, η ελλάντα τα ανακάλυπτε μόλις πριν από 1 ή 2 δεκαετίες.
επίσης, είναι γνωστό ότι τα ρεύματα και οι μόδες της τέχνης φτάνουν μέχρι τα αυτάκια των μουσικών πάντα τελευταία και καταϊδρωμένα.
έτσι, τα πράγματα που γίνονταν στον κόσμο τον πολιτισμένον πριν από 3 ή 4 δεκαετίες και τα ανεκάλυπταν οι εν ελλάντι εικαστικοί, ποιηταί κτλ πριν από 1 ή 2 δεκαετίες, αυτά τα ίδια πράγματα ξεφυτρώνουν σαν κερατάκια πίσω από τα αυτάκια των πρωτοπόρων αβανγαρδιστών συνθετάμπουρων τώρα δα που μιλάμε, έλα φρέσκο πράμα σου λέω!
ένα τέτοιο πράμα πολυσυζητημένο στη δεκαετία του ’60 είναι και η αντιτέχνη.
ένα κίνημα που έφερε τα πάνω κάτω στην κριτική και που έκανε πολλά αξιόλογα αντι-έργα και κόντεψε να γκρεμίσει τα θεμέλια του δυτικού «ορθολογισμού», πριν πάρει κι αυτό το δρόμο που πήραν κι άλλα τέτοιας λογής κινήματα, «από δώ πήγαν κι άλλοι:» το δρόμο της ιδρυματοποίησης.
η αντιτέχνη ως διάθεση και συνειδητή αυτοκαταστροφική διαδικασία μπορεί να φέρει στην επιφάνεια την πιο αυθεντική δημιουργικότητα.
μπορεί να καταστρέψει μέσα σε μία απλή μαγική στιγμή στερεότυπα αιώνων, όπως το ζήτημα της Απόλυτης Αλήθειας του Καλλιτέχνη, και άλλα τέτοια κουλά.
τελικά η αντιτέχνη έιναι εργαλείο οικειοποίησης των πιο ακριβών και των πιο ευαίσθητων περιοχών της σκέψης και του υποσυνείδητου, είναι μια τελευταία πόρτα για τα παιδικά μας χρόνια.
εν ολίγοις, η αντιτέχνη είναι καλή φάση.
όταν δημιουργήθηκαν οι 6daEXIt, υπήρχαν όλες οι προϋποθέσεις για δημιουργικότητα.
συλλογική προσπάθεια, κανένα αρχηγηλίκι από πουθενά, αυτοσαρκασμός διάχυτος, καμιά σοβαροφάνεια, το τυχαίο παντού, ενθουσιασμός, μη παγιωμένα πράγματα, ήταν η εποχή που και ο γερμανός δεν είχε ακόμη βγάλει τα κέρατα του κομπασμού και του στυλιζαρισμένου αστυλιζάριστου ή αλλιώς determined free style, χαχα, ρε πού τους βρίσκω αυτούς τους όρους!
σ’εκείνη την εποχή υπήρχαν χαρακτηριστικά στην ομάδα που κάνανε μπαμ από χιλιόμετρα, η άναρχη ενέργεια μιας πανκ παρέας αντι-μουσικών είχε όλη την αυθεντικότητα που χρειαζόταν για να ξεσηκώσει τους άνετους ακροατοθεατές του άνετου θεατρακίου και να τους κάνει να χαμογελάνε σα χαζοί και να έρχονται μετά με χαρά να λένε μπράβο μπράβο μπράβο ρε παιδιά ωραία ήτανε.
εδώ αρχίζει η κατηφόρα:
«πωπω, άρεζε και στον πα(x2)jimmy, και σ’αυτόν και στον άλλον, για δε ρε, μπα να είμαστε τελικά σπουδαίοι;»
ακολουθεί το μεγάλο βήμα της ανεξέλεγκτης κατρακύλας:
η αποδοχή της πρότασης συνεργασίας με τους dissonart.
οι dissonart τι σχέση θα μπορούσαν να έχουν με τους 6daEXIt?
καμία.
από τη μια ένα σχήμα αποτελούμενο από άρτιους μουσικούς που μελετάνε συνέχεια βελτιώνονται και εξελίσσονται, με καλλιτεχνικό διευθυντή, με ρεπερτόριο ζόρικο, εν ολίγοις ένα σχήμα πρωτόγνωρο και γελοιωδώς παράταιρο με την ελλαντιστανική πραγκματικότητα.
από την άλλη ε μπάντς οβ φρήκουλς, με τα αυθεντικά χαρακτηριστικά που προανέφερα, κάνε ένα κόπο δέκα αράδες πιο πάνω να δεις. Μόνο που αυτά τα χαρακτηριστικά ακριβώς δεν διατηρήθηκαν σε όλους εξίσου αναλλοίωτα, όπως αποδείχτηκε σύντομα…
το αποτέλεσμα;
όλοι αναρωτιόμασταν, τώρα αυτοί τι δουλειά έχουν μαζί μας, αντί να αναρωτιόμαστε τι δουλειά έχουμε εμείς μαζί τους.
φυσικά όλο το ζήτημα ήταν πώς θα βγει το φίδι από την τρύπα.
το φίδι ονομάζετο μίνου και το τερατούργημά της ήταν η αφορμή της συνεύρεσης αλλά και ο καταλύτης της διάλυσης.
εδώ σε θέλω, κάβουρα:
της λές α γαμήσου μωρή κεράμίνου κι εσύ κι ο άρρωστός σου, ρισκάροντας την προοπτική συνεργασίας ποτέ ξανά με τους παιχταράδες, ή κάθεσαι και πίνεις όλη τη σκαταδούρα και δε λες και κουβέντα;
το δεύτερο έγινε και η ευθύνη για αυτό ήταν συλλογική.
και επειδή ακριβώς η ευθύνη ήταν συλλογική, θα μπορούσαν να βγουν πολλά συλλογικά συμπεράσματα, αλλά τέτοιες κουβέντες είχαν αρχίσει πια να γίνονται ψιθυριστά, ανάμεσα σε άγουρα κεφαλάκια που μόλις είχαν αρχίσει να ξεφυτρώνουν.
έτσι, Μεγάλες Ιδέες άρχισαν να γεννιούνται και ήταν πια αργά για οποιαδήποτε αυτοκριτική.
το «πού πα ρε καραμήτρο» έμεινε εντοιχισμένο μέσα σε τοίχους σιωπής και τό’φαγεν η μαρμάγκα.
η συνέχεια είναι το αποτέλεσμα αυτής της φριχτής ανακολουθίας:
εμ παρεϊστικο τσογλαναριάτο του χαβαλέ, εμ φιλοντοξίες και κομπαζμός και η συνακόλουθη μεγαλοϊδεατίωση.
εμ shαμπού εμ κονdίσιονερ.
η πρώτη που την πλέρωκε ήτο η αυθεντικότης, όπως πάντα.
οι καινούριες ιδέες άρχισαν να τετραγωνίζονται ή να καταστέλλονται εν τη γενέση, «αυτό το κλείσαμε», «δεν αλλάζουμε τίποτα», και το χειρότερο: ένα υφάκι αυταρέσκειας και σούπερ ελίτ μαλακίας απλώθηκε σε μερικά χαρούμενα μουτράκια.
σε σημείο που να λένε «εμείς είμαστε κι άλλοι δεν είναι» και τέτοια.
αυτό δεν συνοδεύτηκε από καμία συλλογική δουλειά πάνω σε όλα αυτά τα πράγματα και τους καινούριους στόχους που βάλανε κάποια μέλη της ομάδας.
ένα ηγετικό τρίγωνο αναδύθηκε, παραπέμποντας σε άλλες ομάδες της σαλόνικας.
όλα άρχισαν να μοιάζουν με αυτό που μισούσαμε.
αλλιώς είναι βέβαια να βρίζεις τις δάφνες κι αυτούς που πάνω τους στρογγυλοκάθονται, κι αλλιώς να είσαι μια δαφνουκλάρα να! με το συμπάθιο.
______________________________________________
τα δικά μου συμπεράσματα είναι προφανή:
1. κάποιοι άνθρωποι δε μπορούν να διαχειριστούν την αυτοπεποίθηση την άρτι αφιχθείσα, παρά μονάχα μετουσιώνοντάς την σε ωραιότατο και πληρέστατο ολοκληρωτισμό ΑΑ ποιότητος.
2. άμα θες να κάνεις ομάδα που να λειτουργεί συλλογικά, στέυ εγούι από προφέσορες ή γουάνα μπη προφέσορες. Η εξαίρεση ήταν μία και την έκανε γι’αλλού, όπου και βολοδέρνει.
3. όταν ένα αστείο γράφεται σε Βιβλίο Χιούμορ, το χιούμορ παίρνει ξουράφι και χαρακιρώνεται. Έτσι απλά.
______________________________________________
όταν η αντι-τέχνη οργανώνει σουαρέ, γελάει και ο αρχικρετίνος ο «ενδεχομένως.»
ναι ρε, το σαμαρά εννοώ.
δεν είδες πόσο τού’ μοιασες, μαλάκα;
αγανακτισμένοι πολίτες
επιτέλους η δημοκρατία απέκτησε τους υποστηριχτές της.
αντίο στις μέρες της μοναξιάς λένε τα ένστολα αμίλητα και ακούνητα στρατιωτάκια της τάξης.
και επιτέλους αποκαθίσταται το όνομα του αδόλφου:
ο λαός απάντησε στο αιώνιο ερώτημα που τόσο ποιητικά έθεσε ο αμλέτους δια χειρός γουιλιέλμου σαιξπήρου:
ναζί, ναζί, γιατι να μη ναζί;
οι ναζί τραβούν την ανηφόρα (x3) με μαχαίρια (x3) και με μολότοφ...
η αβάν γκαρντ και ο κατηραμένος φίδις
η πολεμική της αβαν γκαρντ ενάντια στο κιτς (π.χ. κλέμεντ γκρήνμπεργκ) προϋποθέτει μια στέρεη, κλειστή, απόλυτη και ολοκληρωτική αισθητική κατεύθυνση. Όσο «ανοιχτα» κι αν ορίζεται αυτή η κατεύθυνση και όσο ριζοσπαστικές και αν φαίνονται οι απαιτήσεις της μπροστά στο παλιό και το τετριμμένο, δεν παύει να είναι μια κατεύθυνση η οποία για να υποστηριχτεί θα χρειαστεί πιστούς και αποφασισμένους οπαδούς με ορμή. Μια τέτοια μιλιταριστική αβαν γκάρντ έχει ελπίδες να πετύχει τους σκοπούς της μόνον όταν έχει πειθαρχημένα μέλη, κοινό στόχο και φανατική προσύλωση όλων στον κοινό σκοπό. Έτσι, από τον προσωποκεντρικό φασισμό της Σχολής του Τάδε Πρωτοπόρου Καλλιτέχνη περνάμε στη συλλογική παράνοια και το δογματισμό της μάζας των εικονοκλαστών, στο τυφλό μίσος και τη δύναμη ενός μανιακού πλήθους που πεπεισμένο για την Απόλυτη Αλήθεια των επιδιώξεών του, στήνει νέες εικόνες στη θέση των παλιών, νέα είδωλα, νέα δόγματα στη θέση των παλιών.
είναι το σημείο που μπορούμε να πούμε ότι το κιτς αντεπιτίθεται κοινωνικά μέσα από τις γραμμές της avant garde:
το τέρας κύριοι, πήρε τη μορφή σας…
______________________________________________________
η μοναδική εφικτή αβάν γκάρντ θα ήταν μια κίνηση περιθωριακή και χωρίς συγκεκριμένες επιδιώξεις ως προς το αισθητικό αποτέλεσμα. Χωρίς κανενα πρόταγμα αισθητικό, ούτε αφαίρεση, ούτε ανοιχτή φόρμα, ούτε τίποτα από αυτά. Γιατί αυτά είναι δόγματα και κουβαλάνε μέσα τους τον ολοκληρωτισμό.
όμως μια τέτοια περιθωριακή και μη-συγκεντρωτική αβάν γκάρντ δε θα ήταν καν αβαν γκάρντ, καθώς η ίδια η λέξη παραπέμπει σε μια στρατιωτική εμπροσθοφυλακή, σε ένα τάγμα αποφασισμένων οπλιτών της τέχνης χωρίς αντιφάσεις, εσωτερικά διλήμματα και χωρίς την παραμικρή υπόνοια αμφιβολίας.
το μόνο πρόταγμα μιας υποθετικής αβάν γκάρντ που θα μπορούσε να έχει νόημα θα ήταν το πρόταγμα της απελευθέρωσης από οποιοδήποτε αισθητικό καταναγκασμό και η σύγκρουσή της με το παραδοσιακό θα γινόταν σε πολιτικό επίπεδο.
έτσι κομψά και απόλυτα.
_______________________________________________________
επιστρέφοντας στο γκρήνμπεργκ, βλέπουμε πόσο σημαντικό είναι για έναν αμυνόμενο άνθρωπο το να ορθώσει τείχη και ανάστημα μπροστά στην τερατώδη μηχανή.
βλέπουμε όμως ταυτόχρονα πόσο δύσκολο είναι να δει ο αμυνόμενος άνθρωπος τον πραγματικό εχθρό:
το κιτς για τον γκρήνμπεργκ ήταν η τέχνη ως καταναλωτικό αγαθό, δεν έζησε να δει την εμπορική επιτυχία των έργων του πόλοκ: και έτσι το τέρας τη σκαπούλαρε για μια ακόμη φορά και επιζεί στις ακαδημαϊκές συζητήσεις των πεφωτισμένων πρωτοπόρων που με την επίφαση της αντιφασιστικής δράσης χρησιμοποιούν στην πολεμική τους μέσα αντίστοιχα με τους καλλιτεχνικούς νομοθέτες των ναζί και της σοβιετικής ένωσης.
αδερφια μου κνίτες, όταν φλερτάρει κανείς με την εξουσία δε μπορεί να έχει καμία ψευδαίσθηση ότι παραμένει εξεγερμένος.
πωπω πώς μάκρυναν τα νύχια σας, πόσο σουβλερά τα δόντια σας, και το μάτι σας γυαλίζει…
σε λίγο φίλε μου εξεγερμένε θα πιάσεις και τη γκάιντα, σε βλέπω.
και η αρχαία νησιώτισσα δεν θα αρνηθεί τις Δάφνες, ε;
τον παυλάκο τον έχετε έτοιμο.
καλούς τρόπους δε χρειάζεστε, ποσοτικό είναι το ζήτημα: πολυτροπίσατε αγορίνες μου, με τς υγείες σας!
και σ’ άλλα με καλό.
issipap 